Καζαβίτι : Η ορεινή Θάσος σε μαγεύει !!!

ΚΑΤ΄ ΑΡΧΑΣ : Αφήνουμε  τον παραθαλάσσιο  Πρίνο και ακολουθούμε τον φιδίσιο δρόμο για να «σκαρφαλώσουμε»  στο καταπράσινο  ορεινό  χωριό  του μεγάλου Πρίνου  που ονομάζεται και μεγάλο Καζαβίτι ( το όνομα σύμφωνα με τους ντόπιους προέρχεται από τις λατινικές λέξεις casa = σπίτι και vitus = κρασί ) άρα λοιπόν θα φτάσετε στο σπίτι του κρασιού !!! Το Καζαβίτι στην αρχαιότητα είχε πολλούς αμπελώνες στις πλαγιές του , τα αμέτρητα πατητήρια που υπήρχαν στη περιοχή  έφτιαχναν τον Μέλανα Θασίτικο οίνο που είχε το χρώμα του αίματος και τα εξαίσια αρώματα του μήλου και της φράουλας .Το Καζαβίτι απέχει  20 χλμ από τον Λιμένα και χωρίζεται σε Μικρό και Μεγάλο Καζαβίτι, τα οποία απέχουν μεταξύ τους 500 μέτρα . Είναι γνωστά επίσης και με το όνομα Μικρός και Μεγάλος Πρίνος αντίστοιχα. Γραφικά πλινθόκτιστα σπίτια σκαρφαλωμένα πάνω στους καταπράσινους λόφους ξεπροβάλουν μέσα από την οργιώδη βλάστηση που δημιουργούν πλατάνια, κυπαρίσσια, πρίνοι και σκίνα. Βλέποντας το Καζαβίτι αμφιθεατρικά εντυπωσιάζεσαι με την  αρχιτεκτονική των πέτρινων σπιτιών με τις χαρακτηριστικές στέγες από σχιστόλιθο και τους  ξύλινους εξώστες . Τα περισσότερα σπίτια εγκαταλείφτηκαν από τους ιδιοκτήτες τους την δεκαετία του ΄60 , τα τελευταία χρόνια όμως άρχισαν να τα επισκευάζουν και να τα πωλούν σε Γερμανούς , Αυστριακούς  και Βούλγαρους τουρίστες.

Η ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ : χρονολογείται από τον 17^ο αιώνα  βρίσκεται στο Μικρό Καζαβίτι  και πανηγυρίζει στις 27 Ιουλίου.  Στο σημείο που βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα χτίσθηκε η Ιερά Μονή που τη δεκαετία του ’80 λειτούργησε και ως γυναικεία . Δίπλα υπάρχει ένα υπόγειο σπήλαιο όπου έζησε ο θεραπευτής Άγιος Παντελεήμονας , κατά την διάρκεια των αιώνων δημιουργήθηκαν σταλακτίτες και σταλαγμίτες στο χώρο , ενώ σ’ ένα σημείο αναβλύζει το αγίασμα το οποίο είναι θαυματουργό κατά τους πιστούς  . 

ΒΗΜΑΤΑ  ΙΣΤΟΡΙΑΣ (το ξεχασμένο αεροδρόμιο):  Για τους λάτρεις της ιστορίας θα προτείναμε να επισκεφτούν το μέχρι πρότινος ξεχασμένο αεροδρόμιο του Καζαβητίου από τα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου , το οποίο ανέδειξε ο Δήμος Θάσου  στα πλαίσια του εορτασμού του «Kavala Air Sea Show 2016». Ιστορίες απαράμιλλης τόλμης και ανδρείας συνοδεύουν τις μάχες που έδωσαν Έλληνες και ξένοι αεροπόροι πετώντας από το Καζαβήτι της Θάσου τα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1916 – 1918), του Μεγάλου Πολέμου όπως είναι ευρύτερα γνωστός . Περιστοιχισμένο από λιόδεντρα, δύο λόφους και το ψηλό Ψαριό στα νότια, το αεροδρόμιο του Καζαβητίου στις βορεινές ακτές της Θάσου δεν ήταν παρά «ένα κομμάτι γης μέσα στη θάλασσα», όπως το περιέγραψαν Άγγλοι αεροπόροι, ένα ανεμοδαρμένο μέρος – γι’ αυτό και επικίνδυνο.  Την ιστορία αυτού του ιστορικού αεροδρομίου αφηγείται στο βιβλίο του «Θάσος-το άγνωστο αεροδρόμιο» ο ερευνητής και ιστορικός Πασχάλης Παλαβούζης που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ξυράφι».

ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΖΥΜΑΡΙΚΑ  ΤΟΥ  ΠΡΙΝΟΥ :   Ο Κώστας Κυρίτσογλου και η Μάϊρα Δάγλα αφού ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στο ΤΕΙ Καστοριάς αποφάσισαν να εγκατασταθούν στο Πρίνο της Θάσου όπου το 2018 ιδρύουν το εργαστήριο παραγωγής ζυμαρικών «Σαν Άλλοτε-Παραδοσιακά Ζυμαρικά Θάσου» . Το ξεκίνημα έγινε μ’ ένα χειροκίνητο μηχάνημα παραγωγής ζυμαρικών του παππού Κώστα και η συνταγή για γιουφκάδες (φλυμάρια στην θασίτικη ντοπιολαλιά) της γιαγιάς Σωτηρίας αποδείχθηκε απαράμιλλη. Στην συνέχεια προστέθηκε το κόσκινο και η τοπική συνταγή του τραχανά. Τα παιδιά στήριξαν οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού που τους χαρίσανε απλόχερα τα μυστικά για την δημιουργία παραδοσιακών ζυμαρικών υψηλής διατροφικής αξίας και γεύσης . Με σταθερά βήματα και με σύμμαχο τις ποιοτικότερες πρώτες ύλες, την δημιουργικότητα, τις γνώσεις και τις συμβουλές των «παλιών», δημιούργησαν τα παραδοσιακά ζυμαρικά Θάσου «Σαν Άλλοτε». Μπαίνοντας στο εργαστήριο η καθαριότητα που επικρατεί είναι «χειρουργική» , στην ατμόσφαιρα διάχυτες  μυρωδιές και αρώματα από αλλοτινές εποχές , αλεύρι από φρεσκοαλεσμένο σιτάρι , φρέσκα αυγά , κατσικίσιο γάλα, πρόβειο γιαούρτι , σιμιγδάλι και βότανα μαζεμένα από τις πλαγιές του Υψάριου.

ΓΕΥΣΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :  Τα προϊόντα της βιοτεχνίας δεν περιέχουν χρωστικές ουσίες και συντηρητικά , είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και το κυριότερο βασίζονται σε πατροπαράδοτες θασίτικες  συνταγές του νησιού  έτσι όπως ακριβώς μεταφέρθηκαν  από τους παλαιοτέρους  στις νεότερες γενιές . Τα ζυμαρικά είναι με όλη τη σημασία της λέξεως ….μασίφ , έχουν καλή συμπεριφορά στο μαγείρεμα , συνδυάζουν τέλεια τη γλυκύτητα του σιμιγδαλιού  με τα χαρακτηριστικά του σκληρού σιταριού , ενώ προσφέρουν αβίαστα μια συμπυκνωμένη νοστιμιά και πληρότητα . Όλη η παράδοση των σπιτικών ζυμαρικών της Θάσου, κριμένη σε ένα σακουλάκι «Σαν Άλλοτε». 

ΕΝΑΣ  ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΟΙΝΟΠΟΙΟΣ  ΣΤΟ ΚΑΖΑΒΗΤΙ : Ο Αλεξάντερ Χήρ οινοποιός και οινολόγος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λειψία, ξεκίνησε τις δραστηριότητές του στον χώρο του κρασιού το 2000. Με μια μικρή σειρά κρασιών στην κοιλάδα του Ράινγκαου της Γερμανίας  έκανε τα πρώτα του βήματα ως οινοποιός. Μετά από 23 χρόνια στη διεθνή αμπελουργία και τη διανομή κρασιών, o Αλεξάντερ Χήρ το 2012 αποφασίζει να εγκατασταθεί στο Καζαβίτι με σκοπό να  αναπτύξει κρασιά από αυτόχθονες ποικιλίες , οι περισσότερες χαμένες από τον οινικό χάρτη του νησιού εδώ και πολλά χρόνια καθώς η αμπελουργία στη Θάσο  είχε σταματήσει από τη δεκαετία του 1950. Αυτή τη πρωτοβουλία την πήρε  χωρίς καμιά χρηματοδότηση από τρίτους. Ο Αλεξάντερ Χήρ  διάλεξε τα εξαιρετικά εδάφη του Καζαβητίου για να δημιουργήσει τους αμπελώνες του για ένα και μόνο λόγο , επειδή δεν έχουν υποβληθεί ποτέ σε επεξεργασία με ζιζανιοκτόνα ή συνθετικά εντομοκτόνα. Ο Αλέξανδρος  υπήρξε ο πρώτος οινοποιός στην Θάσο που έφτιαξε κρασί στη θάλασσα , κατέβασε τα κοφίνια με τα σταφύλια στα 12 μέτρα βάθος και τα ασφάλισε στο βυθό  με άγκυρες για μερικές ημέρες να ζυμωθούν σε αυτό το περιβάλλον. Έτσι προέκυψε  ένα κόκκινο κρασί το Aquanautic  με  ωραίο άρωμα , ξεχωριστό χρώμα και ιδιαίτερη  αλμυρή γεύση.  

ΦΑΓΗΤΟ : Τριγύρω στις πλαγιές ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια γραφικές και καλαίσθητες ταβέρνες με τοπικές παραδοσιακές νοστιμιές και υπέροχες σούβλες !!! Φτάνοντας στη πλακόστρωτη πλατεία του χωριού με τα αιωνόβια πλατάνια να προσφέρουν την πολύτιμη δροσιά τους θα συναντήσετε την παραδοσιακή ταβέρνα “Kαζαβίτι” που λειτουργεί από το 2008 από τον Θάσιο επιχειρηματία Γιώργο Ευαγγελίδη. Ο Ευαγγελίδης με την ίδια ονομασία για να συνεχίσει την επιτυχία της Θάσου  άνοιξε και διατηρεί με την ίδια ονομασία και την αντίστοιχη ταβέρνα στα Λαδάδικα της Θεσσαλονίκης.  Όμως ας ξαναγυρίσουμε στο Καζαβίτι της  Θάσου για  να θυμηθούμε ότι στο ίδιο σημείο υπήρχε, για πενήντα χρόνια, η λαϊκή ταβέρνα του Παναγιώτη Βεγίνα, ήδη από την δεκαετία του ’60, εναρμονισμένη με το κλίμα της εποχής. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται πως λειτουργούσε χωρίς ρεύμα, (η Θάσος φημιζόταν για την ανέχεια και την φτώχεια των πολυάριθμων κατοίκων της με το ορεινό ανάγλυφό της να μην προσφέρει δουλειές, έως ότου ανθίσει με τον τουρισμό), με ελάχιστα μέσα και δούλευε μόνο τηγάνι και κατσαρόλα. Στη κουζίνα του ο Βεγίνας μαζί με την γυναίκα του έφτιαχναν πέντε πράγματα όλο κι όλο: ομελέτα, τηγανητές πατάτες, πιπεριές και μελιτζάνες από το μποστάνι τους, φασολάδα και αντζούγιες που πάστωνε με το έμπειρο χέρι του ο ίδιος ο ταβερνιάρης .

Σήμερα η ταβέρνα  “Kαζαβίτι” αγαπά την αυθεντικότητα σε ό,τι παρασκευάζει, ενώ τα πιάτα που βγαίνουν από την κουζίνα είναι καλοδουλεμένα και τα διακρίνει μια μελωμένη νοστιμιά. Πρώτα θα σταθώ στα μαγειρευτά και θα αναφερθώ σ’ αυτά που ξεχώρισε το πολυάριθμο κοινό της ταβέρνας και τα έκανε αγαπημένα. Μια σούπα από αρνίσιο κεφαλάκι , γιουβέτσι με λαιμό αρνιού , ζυγούρι στη γάστρα , γίγαντες στο φούρνο , σιγομαγειρεμένο αρνάκι για επτά ώρες , θασίτικα πιταράκια , παραδοσιακός μουσακάς και ο τζιγιεροσαρμάς που τον « εξαερώνουν» οι Βαλκάνιοι στο πι και φι . Τα κρεατικά του διακρίνονται για την νοστιμιά τους κι ο λόγος δεν είναι μόνο η αδιαπραγμάτευτα καλή πρώτη ύλη , αλλά και επιμονή στην παρασκευή και την αργή, διαχείριση του κάθε μέρους.  Καθόλου δεν θα απογοητευθείτε εάν παραγγείλλετε και τα κλασικά:  κατσικάκι σούβλας , παϊδάκια λιχούδικα με τραγανό λιπάκι, χυμώδεις σπαλομπριζόλες , κοντοσούβλι χοιρινό, κοκορέτσι και κότσι. Η εξυπηρέτηση αξιοπρεπής και οι τιμές σε λογικά πλαίσια. Λίγα μέτρα έξω απ το Μεγάλο Καζαβίτι θα βρείτε το παραδοσιακό ξενοδοχείο και εστιατόριο «Τσιγγούρα» με τη πανοραμική θέα και τις υπέροχες θασίτικες γεύσεις που αναβιώνει , κατά καιρούς οργανώνονται  και γλέντια  με παραδοσιακή και λαϊκή μουσική από ντόπιους οργανοπαίκτες.